ბატონო ლევან, ბოლო ორი კვირის მანძილზე არაერთი განცხადება გაკეთდა ქართველი მომღერლების, მოცეკვავეებისა და ხელოვნების სხვა დარგის წარმომადგენლების მხრიდან იმის შესახებ, რომ მათ აქვთ სურვილი, იზრუნონ ქართულ-რუსული ურთიერთობის დათბობაზე. თქვენი აზრით, მოყვება თუ არა ამას რაიმე შედეგი და რატომ გააქტიურდნენ ახლა ეს ადამიანები?
ჩემი აზრით, ამას შედეგი არ ექნება. რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობაში საუბარი არ არის იმაზე, რომ ეს ურთიერთობა გაცივდა მხოლოდ იმის გამო, რომ ჩვენ, ქართული მხარე, “ცუდად მოვიქეცით”. ისტორიიდან ვიცით, რომ ჩვენ „კარგადაც რომ ვიქცევით“, მაშინაც არაადეკვატურად იქცევა რუსეთი ჩვენ მიმართ.
რატომ გააქტიურდნენ? ფაქტია, რომ ეს უკავშირდება ხელისუფლების ცვლასაც. ჩვენ ვხედავთ, რომ ერთი მხრივ, ხელისუფლება აფიქსირებს საკუთარ პოზიციას ქვეყნის კურსის ურყეობასთან დაკავშირებით, მაგრამ მეორე მხრივ, თავადაც ცდილობს გარკვეული გზების მონახვას, რომ რუსეთთან დაარეგულიროს ურთიერთობა.
თუ დააკვირდებით, ახალგაზრდები ნაკლებად აქტიურობენ ხოლმე, მაგრამ ძალიან ბევრი ადამიანისთვის საბჭოთა კავშირი იყო ქვეყანა, საკუთარი ქვეყანა და მოსკოვი იყო დედაქალაქი. შესაბამისად ადამიანებს ჰქონდათ ადრე დედაქალაქში ნამღერი და შემდეგ წლების განმავლობაში ამის საშუალება აღარ ჰქონდათ და ახლა ისევ უწევთ ამ „დათბობის“ საფარქვეშ. გახარებულები არიან იმით, რომ ისევ იმ დიდ სცენაზე გავიდნენ, რომელიც მათ ძალიან უყვარდათ თავის დროზე.
თვითონ ეს ხელოვანი ადამიანები ორ გამომრიცხავ რამეს ამბობენ ერთდროულად. ერთი მხრივ, ისინი ამბობენ, რომ არ უნდა გავაიგივოთ პოლიტიკა და კულტურა, და მეორე მხრივ, იგივე ადამიანები იმავე წინადადების ბოლოს ამბობენ, რომ ამით დაათბობენ ურთიერთობას. ანუ აღიარებენ, რომ პოლიტიკურიც შეიძლება იყოს ეს დათბობა.
ამ ეტაპზე რუსეთთან ასეთი „დათბობით“ ურთიერთობის დალაგება, სანამ ქვეყანა არის ოკუპირებული, რა თქმა უნდა, პოლიტიკურად აღიქმება, როგორც ქვეყნისთვის დამამცირებელი ჟესტი.
შეიცავს თუ არა რაიმე ტიპის პოლიტიკურ საფრთხეს ამ ადამიანების მცდელობა ქართული საზოგადოებისათვის?
კი. ჩვენი ხელოვანების ჩასვლამ მოსკოვში შეიძლება შექმნას ფონი, რომ ყველაფერი კარგად არის და გადაიწიოს საკითხმა აფხაზეთისა და სამაჩაბლოს ტერიტორიების ოკუპაციასთან დაკავშირებით.
იქ, რა თქმა უნდა, ტაშს დაგვიკრავენ, ამის პრობლემა რუსებს არ ექნებათ, მედალს გადასცემენ ვიღაცას, ყველანი ბედნიერები ვიქნებით და ამ „ბედნიერებაში“ უბრალოდ შეიძლება გაუფერულდეს ის, რომ რუსეთი რეალურად არის ქვეყნის ოკუპანტი.
ხშირად ისმის არგუმენტი, რა უნდა ქნან ხელოვანებმა? მათ შეუძლიათ დააფიქსირონ ქვეყნის ოკუპაცია. ეს არ იქნება არც უზრდელობა, არ იქნება არც მტრული ჟესტი. თუ, მაგალითად, ჩვენი მოცეკვავეები მინიშნებებს გააკეთებენ, რომ აი, ჩვენ ვართ ოკუპირებული, რუსო ხალხო, თქვენ მოგმართავთ და არა პოლიტიკოსებს, თუ ის ხალხი ჩვენ მიმართ კარგად არის განწყობილი, ამასაც ოვაციით უნდა შეეგებოს. ამაში ცუდი და დასაძრახი არაფერი არის. მე მგონია, რომ ყოველი გასვლა უნდა იყოს იმის შეხსენება, მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ ვცდილობთ ურთიერთობის დალაგებას, ჩვენ გვახსოვს, რომ რუსეთი არის ოკუპანტი ქვეყანა.
ეს ნაბიჯები ხომ არ იქნება ერთგვარი მინიშნება დასავლეთისათვის, რომ საქართველო იცვლის პოლიტიკურ კურსს, ან კიდევ რუსეთისათვის, რომ ამით ხდება ოკუპაციის ნაწილობრივი ლეგიტიმაცია. ანუ როგორ შეუძლია რუსეთს გამოიყენოს ეს ფაქტორი?
ვფიქრობ, ძალიან დიდი ინტერესია რუსეთის პოლიტიკის, რომ მსგავსი ღონისძიებები მოეწყოს. დასავლეთს რაც შეეხება, იგი თავს ჩვენს პარტნიორად მიიჩნევს. ჩვენც მივიჩნევთ თავს დასავლეთის პარტნიორად. პოლიტიკურ დონეზე საფრთხე არ უნდა გვემუქრებოდეს, მაგრამ რუსეთთან პოლიტიკის დათბობასთან დაკავშირებით შეიძლება რაღაც საზრუნავი გაგვიჩნდეს, ჩვენ, საზოგადოებას. თუ ჩვენ პოზიციას მკაცრად დავაფიქსირებთ, მაშინ პოლიტიკოსებს მოუწევთ ამ მოსაზრებისთვის ანგარიშის გაწევა.
საქართველო რუსეთის ისტორიულ ურთიერთობებს თუ გადავხედავთ, მსგავსი ფორმით ურთიერთობების დათბობის არაერთი მცდელობა ყოფილა. თუმცა, საბოლოო ჯამში, ამას რუსეთის პოლიტიკა საქართველოს მიმართ არ შეუცვლია. რაზე მიუთითებს ეს გარემოება?
თუ მათ მართლა აქვთ იმის შეგრძნება, რომ ურთიერთობა დალაგდება, მე მგონია, რომ ეს არის შეცდომა მათი მხრიდან. ეკლესიის მხრიდანაც იყო მინიშნება, რომ კულტურულად ჩვენ და რუსეთს ბევრი რამ გვაკავშირებს, მაგრამ თუ ჩვენ ავიღებთ ორ ძირითად ელემენტს – ენასა და რელიგიას და დავაკვირდებით რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობებს ამ ჭრილში, ვნახავთ, რომ ორივეს შეექმნა საფრთხე. ერთი მხრივ, ცარისტული რეჟიმის დროს, მეფის რუსეთის დროს ენასაც შეექმნა პრობლემა, მიდიოდა რუსიფიკაცია და შეექმნა პრობლემა ეკლესიასაც, რომელმაც ფაქტობრივად რუსიფიკაცია განიცადა და გაგვიუქმეს ავტოკეფალია.
იგივე დაემართა საბჭოთა კავშირის დროს რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობას. ამიტომ, მე ვფიქრობ, რომ ცარისტული რუსეთი და საბჭოთა კავშირის რუსეთი არის კარგი მაგალითი იმისა, რომ არანაირი აზრი არა აქვს ჩვენს კულტურულ ურთიერთობას და რეალურად ეს არის სიცრუე. რაღაც ურთიერთობები არსებობდა, მაგრამ მეტწილად ეს მაინც იყო ბატონყმური ურთიერთობა და ჩვენ ვიყავით ყოველთვის ყმის როლში.
საქართველოში ჩამოვიდა ვალერი ხაბურძანია, რომელმაც განაცხადა, რომ სურს პოლიტიკურ პროცესებში მონაწილეობა და კუკავას და ბურჯანაძის პარტიებთან კონსულტაციებზე საუბრობს. რა პოლიტიკურ საფრთხეებს შეიცავს საქართველოში ღიად პრორუსული ძალების გააქტიურება? თქვენი აზრით, მსგავს პარტიებს ექნებათ თუ არა მხარდაჭერა საქართველოში?
ვცდილობ, პოლიტიკური განცხადებებისგან თავი შევიკავო, მაგრამ შემიძლია ვთქვა, რომ რუსეთი არის ჩვენთვის პოლიტიკურად ძალიან არამომგებიანი ქვეყანა. ამიტომ პრორუსული ძალა არის იმდენად ცუდი, რამდენადაც ცუდია რუსეთი, როგორც ჩვენი პარტნიორი. ეს ჩვენი განვითარებისა და დამოუკიდებლობისათვის ბოლოს მომღებია. ამიტომ მე არ მივესალმები არანაირი პრორუსული ძალის გააქტიურებას საქართველოში.
რაც შეეხება ეფექტს, რაც შეიძლება მათ გამოიწვიონ ამ მხარდამჭერებით, თვითონ თქვა ხაბურძანიამ, რომ მისი ამომრჩეველი არის არა ახალგაზრდა თაობა, არამედ უფროსი თაობა. მე ვფიქრობ, რომ არანაირი შანსი არა აქვს პრორუსულ ძალას პოპულარული გახდეს ახალგაზრდებში.
