კომენტარი

ინტერვიუ ეკა ბესელიასთან ჭელაში განვითარებულ მოვლენებზე

4 სექტემბერი, 2013 • 1191
ინტერვიუ ეკა ბესელიასთან ჭელაში განვითარებულ მოვლენებზე

ქალბატონო ეკა, მიიჩნევთ თუ არა, რომ შეილახა მუსლიმების უფლებები ჭელაში მინარეთის დემონტაჟით სახელმწიფოს მიერ?


ეს არის ძალიან ფაქიზი და სენსიტიური თემა, მაგრამ რაც შეეხება ამ კონკრეტულ შემთხვევას, ჩვენ არ დავუშვებთ, რომ რომელიმე რელიგიურ მიმდინარეობას, მუსლიმთა სალოცავებს ხელი შეეშალოთ, ან რაიმე ტიპის პრობლემა შეექმნათ, თუკი კანონი არ ირღვევა. თუ კანონი ირღვევა, იმ შემთხვევაში, ვერც მუსლიმთა გაერთიანება, ვერც რომელიმე სხვა რელიგიური მიმდინარეობა, მათ შორის ყველაზე დიდი ერთობა, მართლმადიდებლური ეკლესია კანონზე მაღლა, ბუნებრივია, ვერ დადგება. ასე რომ, აქ ჩვენ გვაქვს სამართლებრივ პრობლემასთან საქმე და არა რელიგიური ტიპის დაპირისპირებასთან, როგორც ამის მონათვლა სააკაშვილს და მის გუნდს სურს. თუ არა იქნებოდა სამართლებრივი პროცედურები დარღვეული, რასაც თავადაც აღიარებენ, როდესაც მოხდა მშენებლობა, ასეთ შემთხვევაში, არ იქნებოდა ის, რაც მოხდა. ანუ იმ სამართლებრივ პროცედურებთან დაკავშირებით, რომელზეც თვითმმართველობამ მოახდინა რეაგირება, შესაბამისად, რეაგირება უნდა ყოფილიყო. ჩვენ არ უნდა დავუშვათ, რომ კანონზე მაღლდა დადგეს რამე ან ვინმე.  

 

მაგრამ მეორე საკითხია ფორმა, რა ფორმით განხორციელდა ეს და როცა მოხდა დემონტაჟი, ჰქონდა თუ არა სხვა ტიპის უფლებების დარღვევას ადგილი. მე მოვისმინე რამდენიმე განცხადება, როდესაც  სოფლის ცალკეული მაცხოვრებლები ამბობდნენ, რომ მათ ფიზიკურად მიაყენეს შეურაცხყოფა – ამ ფაქტების შესწავლაა საჭირო. მე წინმსწრებად არ შემიძლია ვთქვა, კონკრეტულად მოხდა თუ არა კანონდარღვევა აქ და ვინ ჩაიდინა იგი. ამას სჭირდება გამოკვლევა, მაგრამ ის, რომ უკვე ასეთი განცხადებები გაკეთდა, ეს იმას ნიშნავს, რომ ამას შესწავლა სჭირდება. თუ მოხდა ძალის გადამეტება, არაპროპორციული საშუალებების გამოყენება დემონტაჟის დროს, ბუნებრივია, ეს უნდა გამოკვლეული იყოს.

 

რა რეაგირება ექნება თქვენს კომიტეტს იმ განცხადებებთან დაკავშირებით, რაც თქვენც ახსენეთ: იქ საუბრობენ იმაზე, რომ ადამიანებს მიაყენეს ფიზიკური შეურაცხყოფა, იყო გამაფრთხილებელი გასროლა…

 

აბსოლუტურად გეთანხმებით, რომ ეს არის ჩვენი კომიტეტის საქმიანობის სფერო. ეს ფაქტები შესწავლას საჭიროებს. ჩვენ მზად ვართ, მომართვის შემთხვევაში (თუკი კომიტეტში იქნება რომელიმე პირის მიმართვა, ვინც მიიჩნევს თავს დაზარალებულად), პირუთვნელად, მიუკერძოებლად დავიწყოთ შესწავლა. მაგრამ მომართვამდე, ამის მიუხედავად, ამ პროცესებს ვაკვირდებით ძალიან ყურადღებით და იმ ფაქტებს, რაც ჩვენთვის ცნობილია, ვსწავლობთ, თუმცა ვიცი, რომ უკვე მიმდინარეობს შესწავლა შესაბამისი სამსახურების მიერ – ჰქონდა თუ არა ძალის გადამეტებას ადგილი და იყო თუ არა რაიმე უფლება დარღვეული. სამინისტროებში მოქმედებს გენერალური ინსპექციები, რომლებიც მოკვლევას აწარმოებს.


თქვენ საუბრობდით მინარეთის დემონტაჟის სამართლებრივ მხარეზე და ახსენეთ დარღვევა მშენებლობასთან დაკავშირებით, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოზეც ისაუბრეთ, მაგრამ, როგორც ვიცით, ადიგენის საკრებულომ ნამდვილად მიიღო დადგენილება იმის შესახებ, რომ ეს მშენებლობა უნებართვო იყო, თუმცა საკრებულომ მუსლიმებს მისცა გარკვეული ვადა იმისთვის, რომ თვითონ აეღოთ მინარეთი, ან თუ ამ გადაწყვეტილებას არ ეთანხმებოდნენ, გაესაჩივრებინათ სასამართლოში. ამ დროს საბაჟო დეპარტამენტი შემოწმების და ექსპერტიზის მიზნით ხსნის და მიაქვს მინარეთი, რასაც მოჰყვა ეს პროცესები. რამდენიმე დღის წინ გავრცელდა 8 არასამთავრობო ორგანიზაციის განცხადება, რომლებიც ეჭვქვეშ აყენებენ საბაჟოს გადაწყვეტილების კანონიერებას…

აქ არის ორი ურთიერთსაწინააღმდეგო ინფორმაცია, რომელიც ამ დროისთვის არსებობს, ერთი მხრივ, თვითმმართველობის გადაწყვეტილება, რომელმაც დემონტაჟის თაობაზე შესაბამისი მითითება მისცა მუსლიმთა გაერთიანებას, რომ მომხდარიყო დემონტაჟი და, მეორე მხრივ, სხვა სამსახურის ჩართვა ამ პროცესში. ამას სჭირდება შესწავლა. წინმსწრებად დასკვნის გაკეთება არ შეიძლება. შესწავლის გარეშე საბოლოო დასკვნის გამოქვეყნება ძალიან არასერიოზული იქნება, როცა თემა ასეთი მგრძნობიარეა, ამიტომ ეს ფაქტები უნდა იყოს შესწავლილი: იყო თუ არა სწორი ის მოქმედება სამართლებრივი თვალსაზრისით, იყო თუ არა პრობლემა სამართლებრივად კოორდინირებული, თუ არ იყო, რატომ არ იყო; თუ იყო ჩარევა, რამდენად სწორი ფორმით მოხდა ეს, და მეორე, ჩარევის აუცილებლობის შემთხვევაში გამოყენებული საშუალებების პროპორციულობა. ადამიანები საუბრობენ ფიზიკურ შეურაცხყოფაზე. თუ ეს ფაქტები დადასტურდება, რა თქმა უნდა, ეს არის დარღვევა, რადგან  ძალის გამოყენებას აქვს თავისი წესი და არ შეიძლება არათანაზომადი ძალის გამოყენება. ეს დასჯადია. ამიტომ სჭირდება ამ ფაქტებს შესწავლა. საგამოძიებო მოქმედებებს ატარებენ შესაბამისი სამსახურები, ჩვენ საგამოძებო მოქმედებებს ვერ ჩავატარებთ. მე ვაკვირდები ამ პროცესს. აუცილებლობა იმისა, რომ ეს ფაქტები იყოს შესწვალილი, არსებობს იმ განცხადებებიდან გამომდინარე, რომელიც გაკეთდა.


რას იტყვით მინარეთის დემონტაჟის შესახებ გადაწყვეტილების სისწორეზე?


მე ვერ შევაფასებ გადაწყვეტილებას, მაშინ უნდა მქონდეს ყველა ფაქტი შეჯერებული და გამოკვლეული, მე ეს არ მაქვს.


არა სამართლებრივი, არამედ მორალური თვალსაზრისით, იყო თუ არა სწორი მინარეთის აღება?


ეკა ბესელია
ეკა ბესელია

ჩვენ ვლაპარაკობთ კანონის უზენაესობაზე, თუ ჩვენ იმას დავუშვებთ, რომ კანონი ირღვევა და დავხუჭავთ თვალს იმიტომ, რომ ეს მორალური თვალსაზრისით არის მისაღები, მაშინ სხვა ტიპის პრობლემებს წავაწყდებით და მე არ მგონია, რომ რომელიმე მუსლიმანურ ქვეყანაში დაუშვებენ იმას, რომ მართლმადიდებლური ტაძარი აიგოს პროცედურების დარღვევით და მერე იმას ვთხოვოთ, რომ მორალური თვალსაზრისით ანგარიში გაგვიწიონ და კანონდარღვევაზე რეაგირება არ მოახდინონ… მე არ მგონია, რომ ეს სწორი მიდგომა იყოს. არ შეიძლება აგებდე თუნდაც სინაგოგას, თუნდაც მეჩეთს ისე, რომ არ სცემდე პატივს იმ ქვეყნის კანონმდებლობას, არ შეიძლება ამის დაშვება, ასევე არ შეიძლება ხელი შეუშალო რომელიმე რელიგიურ მიმდინარეობას და ასევე არ შეიძლება კანონის აღსრულების პროცესში დაარღვიო სხვისი უფლება. მე ამ ბალანსის დაცვის  მომხრე ვარ.


ქალბატონო ეკა, მე შეგახსენებ, ბათუმში, ფერიის მთაზე ეკლესიის მშენებლობის ფაქტს, რომელიც ზუსტად ამ მოტივით (უკანონო მშენებლობა) დაინგრა. დღეს უკვე ივლება პარალელები მინარეთის დემონტაჟსა და ამ ფაქტს შორის, რადგან ორივე შემთხვევაში არგუმენტად უკანონო მშენებლობა დასახელდა… ამ ლოგიკით იმ მშენებარე ეკლესიის დანგრევაც გამართლებული იყო?


მე არ ვიცი, იქ ირღვეოდა თუ არა კანონი, მე ვიცი საპატრიარქოს პოზიცია, შეიძლება სამართლებრივად სრული ინფორმაცია არ მქონდეს.


თუმცა, ალბათ, ჯერ არც ამ მინარეთზეა საბოლოოდ ცნობილი, დაირღვა თუ არა კანონი…


ამიტომ ვთქვი, რომ ვერ ვიტყვი საბოლოო დასკვნას… უბრალოდ, ვთქვი, რომ მათ აღიარეს, თვითონვე თქვეს, რომ იყო სამართლებრივი დარღვევები და პროცედურული დარღვევები, ამიტომ მე ვეყრდნობი მხოლოდ განცხადებებს. მუსლიმთა გაერთიანების წარმომადგნლების რამდენიმე კომენტარი იყო, სადაც თქვეს, რომ არის სამართლებრივი პროცედურების პრობლემა და იყო დარღვევები.


თუმცა ისინი საუბრობენ უშუალოდ მშენებლობის ნებართვის საკითხზე და არა საბაჟო დეპარტამენტის კუთხით, რომელმაც მინარეთის დემონტაჟი განახორციელა…


კი, ამ საკითხში მე ვერ შევდივარ უკვე… რაც შეეხება ფერიის მთას, მე ასეთი ინფორმაცია მაქვს, რომ იქ არ იყო კანონდარღვევა, თუმცა მე ამას კატეგორიულად ვერ გეტყვით, რადგან ეს მე ვიცი იმ განცხადებებიდან გამომდინარე, რომელიც მოვისმინე მაშინ სასულიერო პირების მხრიდან. ამიტომ, ვფიქრობ, რომ ის, რაც მაშინ მოხდა, ეკლესიის ნგრევა ფერიის მთაზე არ იყო სწორი. თუ სხვა ინფორმაცია არის, რომ კანონდარღვევას ჰქონდა ადგილი და ის იყო აუცილებელი ზომა, რაც სააკაშვილის გუნდის წარმომადგენლებმა ფერიის მთაზე განახორციელეს, მაშინ ამ არგუმენტაციას მოვისმენ და შეიძლება ვიმსჯელოთ.


ჰიპოტეტურად დავუშვათ, რომ ფერიის მთაზე მიმდინარე ეკლესიის მშენებლობა უკანონო იყო, თქვენი აზრით, უნდა დანგრეულიყო თუ არა ის მშენებარე ეკლესია?


მე მგონია, რომ არ უნდა დანგრეულიყო და გეტყვით რატომ: ვიდრე ტაძრის დანგრევა მოხდება, არსებობს პროცედურები, ანუ აკეთებ შეთავაზებას, რომ პროცედურული გადაცდომები მოიყვანო შესაბამისობაში, ეს არის თვითმმართველობის ვალდებულება, რომელსაც ჰყავს სამსახურები და აძლევენ გარკვეულ მითითებებს, რომ ამ ვადაში, ამ წესით უნდა მოხდეს მშენებლობის გაგრძელება. ეს მითითებები, მე როგორც ვიცი, არ იყო მიცემული და არ იყო იქ დატოვებული შესაძლებელობა, როდესაც მშენებლობა მიმდინარეობდა. ეკლესიის, თუნდაც სინაგოგის, თუნდაც მინარეთის დანგრევა არის უკიდურესი ფორმა, როდესაც სხვა ღონისძიება არ აღწევს მიზანს, ამიტომ, ვამბობ იმ შემთხვევაშიც და ეს შეეხება ყველა შემთხვევას, რომ თუ მიზნის მისაღწევად სხვა ალტერნატიული ზომები არ გამოიყენე და პირდაპირ იყენებ ყველაზე რადიკალურ ზომას, ბუნებრივია, ჩნდება კითხვა – რატომ?


მინარეთის შემთხვევაში არ ჩნდება ასეთი კითხვა?


დავსვათ კითხვა – რატომ, და აქაც მივიღოთ პასუხი ამ კითხვაზე. მე ამ კითხვას ყველგან დავსვამდი, სადაც ეს სამართლებრივი პრობლემა ჩნდება, ამ შემთხვევაშიც ამიტომ დავსვი ეს კითხვა და ვთქვი: ვერ ვაკეთებ საბოლოო დასკვნას იმიტომ, რომ ზუსტად მაინტერესებს, ყველა პროცედურა იყო გავლილი თუ არა და ყველა სტრუქტურამ იმუშავა თუ არა სწორად.


აპირებთ თუ არა ამ კითხვის დასასმელად გამოიყენოთ ის ტრიბუნა, რომელიც თქვენ გაქვთ პარლამენტში, როგორც ადამიანის უფლებათა კომიტეტის თავმჯდომარეს, აღმასრულებელი ხელისუფლების მიმართ ვგულისხმობ…


დიახ, ტრიბუნის გარდა ჩვენ გვაქვს საშუალება, მივმართოთ შესაბამისი კითხვებით, გამოვითხოვოთ ინფორმაცია და ასე შემდეგ.


ქალბატონო ეკა, როგორია თქვენი მოსაზრება იმ საკითხთან დაკავშირებით, რომელიც მინარეთების შესახებ მოსახლეობაში რეფერენდუმის ჩატარებას ეხება და ასევე, ამ თემის ირგვლივ საკანონმდებლო ბაზის მოწესრიგებას. იყო თუ არა ამ საკითხზე საპარლამენტო უმრავლესობაში მსჯელობა?


არა, ასეთი რამ არ ყოფილა. მე როგორც გავიგე თეა წულუკიანის განცხადება, ეს იყო მისი პირადი პოზიცია, რომელიც მან დააფიქსირა. მე როგორც გავიგე [განცხადების], მთავარი კონტექსტი იყო, რომ ვკითხოთ მოსახლეობას, დავეკითხოთ ხალხს – არის თუ არა ეს საჭირო, თუმცა, მე ვფიქრობ, რომ ამ საკითხს ძალიან სწორი და ფრთხილი მიდგომა სჭირდება. მე არ აღმიქვია ეს განცხადება ისე, რომ ამით იკრძალება რომელიმე რელიგიური მიმდინარეობის არსებობს საქართველოში. ეს ასე არ უნდა იყოს აღქმული. აქ მთავარი აქცენტი იყო დასმული, ვკითხოთ მოსახლეობას, რადგან რეფერენდუმის ჩატარება მსგავს საკითხებზე არის ერთ–ერთ მიღებული ფორმა ბევრ ევროპულ ქვეყანაში, მაგალითად, საფრანგეთში, გერმანიაში, შვეიცარიაშიც იყო მსგავსი ტიპის შემთხვევები, როდესაც ასევე იყო პრობლემა და მოსახლეობას კითხეს აზრი


რეფერენდუმებთან დაკავშირებით ამ მხრივ შვეიცარიაში ცოტა სხვა კანონმდებლობა არსებობს…


დიახ, გეთანხმებით, მაგრამ მე თეა წულუკიანის განცხადება გავიგე არა ისე, რომ ამით ჩვენ ავკრძალოთ მეჩეთები, მინარეთები, არამედ ვკითხოთ ხალხს. ყველა შემთხვევაში გამართლებულია, როდესაც მოსახლეობის განწყობით ინტერესდება ხელისუფალი. რატომ არ უნდა ჰკითხო ხალხს მოსაზრება? ეს, მე ვფიქრობ, არის ძალიან ლეგიტიმური საკითხი, თუმცა ვიმეორებ, ეს არ გულისხმობს იმას, რომ ამით სხვა ტიპის რელიგიები ავკრძალოთ.


ისლამთან დაკავშირებულმა პრობლემებმა, რომლებმაც უკვე თავი იჩინეს ნიგვზიანში, სამთაწყაროში, ჭელაში, თუნდაც ამ შესაძლო რეფერენდუმის თემამ, როგორ ფიქრობთ, ხომ არ შეიძლება ქვეყანაში შექმნას რელიგიური ნიშნით დაპირისპირების სერიოზული საფრთხე?


მე პირდაპირ და გულახდილად გეტყვით და ეს არ არის მხოლოდ ვარაუდი, ეს არის გარკვეულ ინფორმაციაზე დაყრდნობილი ჩემი მოსაზრება: ეს ყველაფერი არის პროვოცირებული და ხელოვნურად გააქტიურებული თემა.


ვის მიერ არის პროვოცირებული?


სააკაშვილის გუნდის მიერ. ამ თემებით მანიპულირება არის პოლიტიკური ბრძოლის საშუალება. არასდროს მდგარა ეს თემები დღის წესრიგში, ბუნებრივია, ყოველთვის იყო პატარა პრობლემები… მაგალითად, რომ ნახოთ სახალხო დამცველის შარშანდელი ანგარიში, იქ არის რამდენიმე შემთხვევა, სადაც ფიქსირდება რელიგიურ თემებთან დაკავშირებით პრობლემები, იყო კონფლიქტური კერები, თუმცა გამოძიება არ ჩატარებულა და ეს თემები მიაფუჩეჩეს, იმიტომ, რომ არ აწყობდათ მაშინ ამ საკითხზე აქცენტების გაკეთება სააკაშვილს და მის გუნდს. რატომ დგას ეს საკითხი ასე აქტიურად და რატომ ხდება ერთი და იგივე ხელწერით პრობლემების უფრო გადიდებულ მასშტაბში წარმოდგენა?! ვინმეს ინტერესებში ხომ არ შედის?! მე ვფიქრობ, რომ ზუსტად სააკაშვილის ინტერესებში შედის. ზუსტად ამ მინარეთის ამბავს მაშინვე მოჰყვა მისი ძალიან პროვოკაციული განცხადება და შეფასება სამოქალაქო დაპირისპირებასთან დაკავშირებით, რაც პრეზიდენტის მხრიდან სრულიად უპასუხისმგებლო განცხადებაა. მე მგონია, რომ ეს ხელოვნურად ხდება. რეალურად არ დგას პრობლემები ისე მწვავედ, როგორც ის წარმოჩენილი და წარმოდგენილია. ეს ყველაფერი დალაგდება იმიტომ, რომ პირველ რიგში საქართველოს ეკლესია და პატრიარქი არის მოწადინებული, რომ მაქსიმალური მშვიდი გარემო შეუქმნას ყველა მიმდინარეობას, და როგორც არასდროს არ ყოფილა ეს პრობლემა საქართველოში, მე დარწმუნებული ვარ, რომ არც ახლა დადგება. ცალკეულ პრობლემებზე სწორი რეაგირება უნდა გავაკეთოთ და არ უნდა გავამწვავოთ თემა, პირიქით, დიალოგით, მშვიდად საუბრით ცალეკული კონფლიქტური ადგილები შეიძლება ჩაქრეს.


უფრო მეტი არგუმენტები თუ შეგიძლიათ მიაწოდოთ მკითხველს იმ ბრალდებასთან დაკავშირებით, რომელიც ნაცმოძრაობას ეხება, თუნდაც ჭელას ინციდენტის მიხედვით, მაგალითად, კონკრტულად რაში მონაწილეობს ეს პარტია, რომელ რგოლში ხედავთ ნაციონალური მოძრაობის როლს – არსებობს სოფლის მუსლიმი მოსახლეობა და საბაჟო დეპარტამენტი, რომელიც იღებს მინარეთს…


ძალიან მარტივად ნუ შევხედავთ მოვლენებს. თემების პროვოცირება ბევრი ფორმით ხდება. ნაცმოძრაობას სტრუქტურები ჰქონდა შექმნილი და ჯგუფები ჰყავდა, რომლებიც ნებისმიერი თემის პროვოცირებას ახდენდა. რა, ძალიან რთულია, რომელიმე მგრძნობიარე თემის ხელოვურად გააქტიურება? და ასეთი პროვოკაციების შექმნა?


კონკრეტულად ჭელას ინციდენტზე ვთქვათ…


არა, მე ზოგადად ვლაპარაკობ. არ ვლაპარაკობ ამ კონკრეტულ შემთხვევაზე. მე ჩემი მოსაზრება ვთქვი, ზოგადად, ამ მოსაზრებას აქვს საფუძველი და ამ საფუძველზე დაყრდნობით ვაკეთებ ამ დასკვნას, იმიტომ, რომ მაქვს გარკვეული ინფორმაცია. ძალიან იოლად შეიძლება თემების პროვოცირება. თუ მოინდომებ, რა თქმა უნდა, შეიძლება ნებისმიერი ჯგუფის ხელოვნურად გააქტიურება, ნებისმიერი თემის პრობლემად ქცევა იმიტომ, რომ ძალაუფლებაა გადანაწილებული ადგილობრივ [თვითმმართველობის] დონეზე ნაცმოძრაობის საკმაოდ დიდ ჯგუფზე. ასე რომ, როგორ ხდება ეს? – მე მგონია, რომ ცოტა გულუბრყვილო კითხვაა. ამის ტექნოლოგიები მათ აქვთ.


“ნებისმიერ ჯგუფში” ჭელას ადგილობრივ მუსლიმებს ხომ არ გულისხმობთ?


არა, მე ეს არ მითქვამს. მე ჭელაზე არ ვსაუბრობ, მე ზოგადად ვსაუბრობ. ამ თემების ხელოვნურ პროვოცირებას და მანიპულირებას ცდილობს ნაციონალური მოძრაობა. მე არ ვსაუბრობ კონკრეტულად ამ ჭელის ფაქტზე, ვლაპარაკობ ზოგადად. ბოლო პერიოდის ფაქტებზე, რომლებიც ფიქსირდება, არსებობს ბევრი სხვადასხვა ინფორმაცია მათ შორის ოპერატიულიც, ფაქტობრივი, პირადი გასაუბრებებიც და ასე შემდეგ.


ამ ინფორმაციის გამჟღავნება თუ შეგიძლიათ?


არა, რა თქმა უნდა.


საბოლოო ჯამში, ამ პროცესში საპატრიარქო ჩაერთო და საპატრიარქომ და სამუფთომ, როგორც თვითონ ამბობენ, ერთობლივად მიიღეს გადაწყვეტილება მინარეთის დასაწყობებასთან დაკავშირებით. გამოითქვა მოსაზრება, რომ ხელისუფლება სუსტი აღმოჩნდა ამ პრობლემის მოგვარებისთვის და საკითხი საპატრიარქოზე ამის გამო გადავიდა, თქვენი მოსაზრება როგორია?


არ ვიცი, რატომ მოხდა საპატრიარქოს ჩართვა, ეს მათ უნდა ჰკითხოთ და არა მე. რაც შეეხება კარგია თუ არა, რომ ჩაერთო, მე მიმაჩნია, რომ კარგია, რადგან საპატრიარქო კონფლიქტურ სიტუაციაში ყოველთვის ცდილობს მაქსიმალურად მშვიდი და პოზიტიური როლის შეტანას. საპატრიარქოს, რომელსაც კონკორდატით აქვს განსაკუთრებული სტატუსი, ასეთ თემასთან ყველაზე მეტი სიახლოვე აქვს და არაფერი ცუდი არ არის ამაში.

მასალების გადაბეჭდვის წესი